El- Vâcid

El- Vâcid İsm-i Şerifinin Rabbimiz hakkında üç manası vardır.

1. Vâcid, hiçbir şeye ihtiyaç duymaksızın, İlâhi sıfatların kendisinde bulunduğu zat demektir.
2. Varlıklara vücud veren manasındadır.
3. Kendisinden hiçbir şey gizli kalmayan, dilediğini dilediği anda bulan, kendisinden kaçış ve kurtuluşun mümkün olmadığı zât demektir.

Şimdi bu üç manayı anlamaya ve El- Vâcid isminin alemdeki tecellilerini görmeye çalışalım.

1- El- Vâcid: Hiçbir şeye ihtiyacı olmayan demektir. İmam Gazali hazretleri bu manayı şöyle açıklamaktadır. “El- Vâcid ismi, El’ Fâkid yani yitiren kelimesinin zıddıdır. Vâcid, hiçbir şeye ihtiyaç duymaksızın, İlâhi sıfatların kendisinde bulunduğu zat demektir. İşte bu sıfatlar Allah için mevcuttur. Allah bu itibarla Vâcid’tir” demektedir.

Sonsuz kemal ve cemalin sahibi olan Allah Vâcid’tir. Hiçbir şeye ihtiyacı bulunmayan ve sonsuz kemaldeki tüm isim ve sıfatlar kendisinde bulunandır.

Ondan başka varlıkların, kemalâtı ise yine Rabbimizin sonsuz kemalinin küçük bir tecellisidir. Sonradan kazanılmış ve kaybedilmeye mahkûm bir kemaldir ki bu cihette Allah’tan başka kimseye Vâcid denilemez.

Vücudu kendinden olan bir Vacib-ül Vücud’tur. Ezeli olup varlığının bir başlangıcı olmadığı gibi ebedi olup varlığının bir sonu da olmayandır. Misli ve şeriki olmadığı gibi kendi zatında kaim ve daim olandır. Sonsuz ilim, nihayetsiz irade ve mutlak kudretin tek sahibidir. Yâni, hiçbir şeye ihtiyaç duymaksızın, İlâhi sıfatların kendisinde bulunduğu bir Zât-ı Akdes’tir.

Evet “Bir şey sabit olsa levazımıyla sabit olur.” Meselâ, ısı ve ışık güneşin lâzımlarındandır.Güneş onlarsız düşünülemez. Güneş dediğimizde ısısıyla ve ışığıyla mevcut bir güneş düşünürüz. Aynen öyle de Allah (C.C.) denilince de bütün kemâl sıfatları zatında bulunduran ve bütün noksan sıfatlardan münezzeh bir Zât-ı Mukaddes anlaşılır ki işte bu El- Vâcid isminin manasıdır. Çünkü bu sıfatlar Allah için zatıyla mevcuttur.Onun için Rabbimiz El- Vâcid’dir.

Demek Vâcid olan zât, sonsuz ilim, mutlak irade, nihayetsiz kudretgibi tüm kemal sıfatlara sahip olmalıdır. Bu cihetle Vâcid isminde bütün ilâhî sıfatlara işaret ve delalet vardır.Şimdi El- Vâcid isminin bu alemdeki tecellisini bir parça görmeye çalışalım.

Her gün, sınırsız bir kolaylıkla, mükemmel bir intizam ve denge içinde yüzbinlerce insan, bitki ve hayvan vücuda geliyor. Bu varlıkların özellikleri, şekilleri, davranışları birbirinden farklı olarak yaratılması kudreti sonsuz, ilmi ve iradesi nihayetsiz bir Vâcid’i gösterdiği gibi bu sayısız mahlukların aynı anda ve her yerde nihayet bir kolaylıkla tedbiri, teşekkülü ve beslenmesi de tüm bu kemal sıfatları kendinde bulunduran Rabbimizi El Vâcid ismiyle güneş gibi bize göstermektedir.

Şu yeryüzündeki hadsiz harika mevcudatı yarattığı gibi bütün sema sistemlerini mükemmel bir intizam ve hikmetle evirip çeviren elbette hiçbir şeye ihtiyaç duymadan bütün ilahi sıfatlar zatında mevcud olan El- Vâcid olan Rabbimizdir. Yeryüzünü dağ ve bağlarıyla, deniz ve nehirleriyle, toprağı, suyu ve havası ile insanlara hizmet ettirmek için lazım olan sonsuz ilmin ve iradenin, nihayetsiz kudret ve merhametin sahibi ancak tüm bu sonsuz sıfatlar kendisinde mevcut olan ve El- Vâcid ismiyle müsemma olan Rabbimizdir.

Her bir hayvanın ruhunu bedenine, bedenini de ruhuna münasip bir tarzda yaratan ve insanı yüksek bir mahiyette yaratarak, ruhuna harika bir endam giydiren ve o ruha her biri cihan değerinde binlerce lâtif hissiyatı takan yine bütün sıfatları nihayet derecekemâlde olan El- Vâcid olan Rabbimizdir.Demek şu alemde tecelli eden sonsuzdd ilim, irade, kudret, hikmet ve merhamet gibi sıfatlar yine bu sıfatları kendinde bulunduran El- Vâcid ismi şerifine işaret eder.  Öyleyse bu ilahi sıfatların tecelli ettiği her şey bize Rabbimizi El- Vâcid ismi ile de anlatmaktadır.

2- Varlığa vücud veren

El- Vâcid isminin ikinci manası varlıklara vücud veren demektir. Yokluk karanlıklarından varlık alemine çıkan her bir mevcud üzerinde El- Vâcid ismi tecelli etmektedir. Şu kâinat ve içindeki her şey bitkilerden hayvanlara, cinlerden insanlara, dağlardan denizlere, atomlardan galaksilere kadar vücud bulan her bir varlık kendilerine bu vücudu veren rabbimizi El- Vâcid ismiyle zikretmektedir. Bu ismi şerif bu mana ile alemde muhteşem bir şekilde her an tecelli etmekte ve birçok mahluk vücuda mazhar olup varlık sahasına çıkmaktadır.

3- Kendisinden hiçbir şey gizli kalmayan,

El- Vâcid isminin üçüncü manası: Kendisinden hiçbir şey gizli kalmayan, dilediğini dilediği anda bulan kendisinden kaçış ve kurtuluşun mümkün olmadığı zât demektir.

Evet, Rabbimiz, gizli ve açık, geçmiş, şimdi ve gelecek olan her şeyi bilmektedir. O’nun ilmi sonsuzdur, ezelden ebede kadar her şey her an O’nun huzur ve murakabesindedir. Hiçbir varlığın ondan saklanması ve ona gizli kalması mümkün değildir. Perdesiz güneşe karşı zemin yüzündeki eşyanın gizlenmesi mümkün olmadığı gibi, El- Vâcid olan Rabbimizin nur-u ilmine karşı eşyanın gizlenmesi de mümkün değildir. Çünkü her şey şuhud dairesindedir, her şeye nüfuzu vardır.

Şu cansız güneş, şu aciz insan, şu şuursuz röntgen ışığı gibi nur sahipleri, sonradan yaratılmış ve kusurlu oldukları halde, onların nurları, mukabilindeki her şeyi görüp nüfuz ederse, elbette Allah’ın müşahedesinden ve gözetlemesinden hiçbir şey gizlenemez.

Madem bu kâinatın sahibi olan Allah, kelamında; “Nerede olursanız olun, Allah yaptıklarınızı görendir”(Hadid suresi 4. Ayette) buyurmakta veyine kitabında “Göklerde ve yerde olanları, Allah’ın bildiğini görmüyor musunuz? Üç kişinin gizli konuştuğu yerde dördüncüsü mutlaka O’dur. Beş kişinin gizli konuştuğu yerde altıncısı mutlaka O’dur. Bunlardan az veya çok olsunlar ve nerede bulunurlarsa bulunsunlar mutlak O, onlarla beraberdir.” (Mücadele suresi 7.ayet) ifadeleriyleEl- Vâcid olduğunu beyan etmektedir.

Bu ismi şerife karşı vazifelerimiz ise şunlardır.

Şu kâinat içinde atomlardan sistemlere, çekirdeklerden ağaçlara, sinek kanadından semavat kandillerine kadar herşeyde hükmedensonsuz ilim, irade, kudret,hikmet ve merhamet gibi sıfatları görüp tümbu kemal sıfatları kendinde bulunduran Rabbimizi El- Vâcid ismiyle zikretmektir.

El- Vâcid ismiyle rabbimiz her an sayısız varlıklara vücud vermekte ve o muhteşem yaratılışı bizlerin ibret nazarına sunmaktadır. Bizler var olan, vücud bulan her varlığa baktığımızda; o varlıkları varlık alemine çıkaran rabbimizi yaVâcid Ya Vâcid diyerek zikretmeliyiz.

Hem madem Rabbimiz Vâcid’tir. Kendisinden hiçbir şey gizli kalmaz, dilediğini dilediği anda bulur ve her şeyi görür ve gözetir. O halde bizler her an onun huzurunda olduğumuzu bilmeli ve o huzura yakışacak bir şekilde kulluğumuzu göstermeliyiz.

Evet El- Vâcid olan Rabbimiz bizi ve amellerimizi görüyor ve gözetiyor. O halde nefsimize dönerek; “Ey nefsim sen yaptığın kötü bir işin başkası tarafından bilinmesinden rahatsız olursun. Peki, nasıl olur da hiçbir şey kendisine gizli kalmayan Allah’ın huzurunda günah işler ve ona isyan edersin” diyerek kendimize gelmeliyiz.

Madem ondan kaçış yoktur. Her an bizi dilediği yerde bulabilir. O halde nefsimize uyarak ondan kaçmak yerinde ona teslim olmalı. Ve o sonsuz merhamet sahibi olan Allah’a teslim olmanın huzurunu kalbimizde hissetmeliyiz.